Postanowieniem z dnia 14.01.2021 Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Andrzej Duda nadał Monice Szczepaniak z Instytutu Nauk o Kulturze tytuł profesora nauk humanistycznych w dyscyplinie literaturoznawstwo.
Zainteresowania naukowe prof. Moniki Szczepaniak obejmują literaturę niemieckojęzyczną oraz polską XX i XXI wieku, kulturową teorię literatury, badania nad męskością, wojną i przemocą, przestrzenie i atmosfery, miłość i pożądanie w tekstach kultury. Jest autorką ponad stu publikacji naukowych, w tym czterech monografii autorskich. Wygłosiła referaty na 70 konferencjach naukowych, m. in. w Niemczech, Austrii, Szwajcarii, Belgii, Grecji, Hiszpanii, Norwegii, USA oraz wykłady gościnne na zaproszenie ośmiu uniwersytetów w Niemczech, Austrii i Luksemburgu. Otrzymała stypendia naukowe Fundacji na rzecz Nauki Polskiej, niemieckich fundacji Alexander von Humboldt-Stiftung, Deutscher Akademischer Austauschdienst, a także rządu austriackiego, w ramach których odbyła liczne pobyty badawcze na uniwersytetach w Berlinie, Wiedniu, Bielefeldzie, Kolonii i Moguncji. Kierowała projektem naukowym Męskość militarna w literaturze i kulturze polskiej w kontekście Wielkiej Wojny finansowanym przez Narodowe Centrum Nauki oraz brała udział w kilku projektach międzynarodowych. Wielokrotnie uczestniczyła w gremiach eksperckich i doradczych, w tym pełniła funkcję przewodniczącej paneli oceniających wnioski o finansowanie projektów, sporządzała także recenzje zewnętrzne dla polskich i zagranicznych instytucji finansowania badań naukowych. Od wielu lat należy do grona międzynarodowych partnerów platformy badawczej Interuniversitärer Forschungsverbund Elfriede Jelinek der Universität Wien und der Musik und Kunst Privatuniversität der Stadt Wien. Aktywnie współpracowała z uniwersytetami w Berlinie, Moguncji i Wiedniu, organizując wspólne projekty i spotkania naukowe, aktualnie współpracuje z Instytutem Germanistyki Karlsruher Institut für Technologie. Obecnie kieruje Katedrą Komparatystyki Kulturowej w Instytucie Nauk o Kulturze i realizuje projekt naukowy Szczęście w przestworzach. Fantazje atmosferyczne w literaturze i kulturze nowoczesności finansowany przez Narodowe Centrum Nauki.